Nhiều năm qua, các doanh nghiệp (DN), đặc biệt là DN xây dựng trong nước luôn cho rằng, cơ chế Luật Đấu thầu không ưu tiên cho DN nội. Tuy nhiên, với Luật Đấu thầu mới, theo đánh giá của TS Nguyễn Minh Phong - chuyên gia kinh tế, với việc quy định một mẫu hồ sơ dùng chung cho cả dự án có vốn từ các nhà tài trợ cũng như nguồn vốn của Việt Nam đã bảo đảm sự minh bạch, tiệm cận hơn với pháp luật quốc tế, tạo "sân chơi" đồng đẳng cho các nhà thầu trong nước. Bên cạnh đó, Luật mới cũng quy định, sau khi nhà thầu hoàn thành xong công trình phải chủ đầu tư không thanh toán tiền thì nhà thầu có thể kiện và đòi lãi suất từ số tiền còn nợ của chủ đầu tư. Đây là một điểm rất mới và tiến bộ, có lợi hơn cho DN. Đặc biệt, giả dụ trước đây, thời cơ trúng thầu thường dành cho các trường hợp nhà thầu bỏ giá thấp nhất thì Luật mới lại dùng tiêu chí xác định toàn diện, cả về kỹ thuật và năng lực tổ chức thi công. Nếu DN bỏ giá thấp thứ hai nhưng đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về kỹ thuật thì vẫn trúng thầu.
Mở ra cơ hội lớn cho các nhà thầu trong nước, song bài toán đặt ra là phải làm thế nào để vừa phát huy nội lực của các nhà thầu, vừa tích lũy thêm được kinh nghiệm từ đối tác ngoại. Liên can đến vấn đề này, Tổng Thư ký Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) Dương Văn Cận cho rằng, các thương hiệu nhà thầu nội như VINACONEX, COFICO, Sông Đà… đã từng bước vươn lên ngày một mạnh, cả trong lĩnh vực xây dựng dân dụng, công nghiệp, liên lạc và đã có đủ năng lực để cạnh tranh với các nhà thầu quốc tế. Tuy nhiên, hạn chế của các nhà thầu nội là về tài chính. "Trong khi một số nhà thầu nước ngoài được hưởng những ưu đãi trong đầu tư thì chính sách thuế, tín dụng của Việt Nam chưa dành nhiều ưu đãi đối với chủ đầu tư và nhà thầu trong nước. Năng lực cạnh tranh của từng nhà thầu không chỉ phụ thuộc vào thể trạng của chính họ, mà còn phụ thuộc vào môi trường thiết chế" - ông Cận cho hay. Và khi cơ chế, chính sách vẫn đang đấu được hoàn thiện, bản thân các nhà thầu trong nước muốn giành lại chỗ đứng trên "sân nhà" phải gắng, nắm và nghiêm khắc với chính mình để dần hình thành năng lực cần có của nhà thầu mạnh, uy tín.
KTĐT - minh bạch và đồng đẳng hơn, đó là những đánh giá ban sơ về Luật Đấu thầu năm 2013 (chính thức có hiệu lực từ 1/7/2014). Và với việc cho áp dụng phương thức "một tuổi, hai túi hồ sơ", Luật Đấu thầu mới cũng kết thúc tình trạng nhà thầu có năng lực yếu nhưng vẫn trúng thầu do chào giá thấp.
Cùng với việc có nhiều điểm cải tiến trong Luật Đấu thầu mới, đẩy mạnh đấu thầu qua mạng giúp công khai, sáng tỏ, nhà thầu ở bất kể nước nào cũng có thể dự, qua đó nâng cao mức cạnh tranh, thêm chọn lựa cho chủ đầu tư...
Một trong những vướng mắc lớn nhất trong việc thực hành đấu thầu, theo ông Lê Văn Tăng - Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ KH&ĐT), là khi tổ chức đấu thầu, 2 túi hồ sơ về kỹ thuật và tài chính cùng mở một lúc. Nên chi, trong một số trường hợp, nhà thầu yếu nhưng lại chào với giá thấp khiến chủ đầu tư lúng túng trong việc đánh giá. Tuy nhiên, thực hiện Luật Đấu thầu mới, các bên dự dự thầu bức phải nộp cùng lúc 2 túi hồ sơ đề xuất kỹ thuật và hồ sơ đề xuất tài chính.
Trọng năng lực hơn tài chính
Mở nhịp cho nhà thầu nội
Ngoài ra, Luật lần này cũng bổ sung thêm nhiều phương pháp đánh giá hồ sơ đấu thầu để chọn lựa. Cụ thể, trước đây, với mua sắm hàng hóa xây lắp, Luật Đấu thầu cũ chỉ có một phương pháp là đánh giá, nhưng giờ, Luật mới có sự phối hợp cả tiêu chí kỹ thuật và giá. Do đó, nhà thầu nào có kỹ thuật cao hơn sẽ được chọn. Luật cũng buộc ràng bổn phận của tổ chấm thầu, theo đó, tổ chấm thầu được quyền tuyển lựa nhà thầu có năng lực chuyên môn tốt trước rồi mới tới giá, nếu vẫn chọn nhà thầu yếu thì lỗi do tổ chấm thầu và sẽ bị xử lý.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét